Ung thư da có xu hướng trẻ hóa, nhiều thanh niên chỉ mới 20-30 tuổi đã mắc căn bệnh trước đây thường gặp ở trung niên. Thậm chí, không ít trường hợp cùng lúc bị nhiều loại ung thư trên cùng một nền da.
- Mới 12 tuổi đã mắc ung thư phổi giai đoạn cuối: Bác sĩ thông báo nguyên nhân khiến bố mẹ của đứa trẻ phải ân hận cả đời
- Duy trì lối sống lành mạnh, người phụ nữ bàng hoàng nhận tin mắc ung thư vú: Bác sĩ cảnh báo dấu hiệu thường bị bỏ qua
Theo thông tin từ VietNamNet, bBệnh nhân là nam thanh niên 25 tuổi (ở Hà Nội). Nói với bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương khi đến khám, anh cho biết bản thân phát hiện lòng bàn chân có một vết đen, không gây đau, ngứa ngáy, không lồi lên mà bằng phẳng, lan theo dạng bề ngang cách đây hơn 1 năm. Nghĩ là nốt ruồi hoặc mụn cơm, anh đến một cơ sở thẩm mỹ đốt.
Tuy nhiên, thay vì vết sẹo sau đốt nốt ruồi liền lại (như những nốt ruồi lành tính khác), tổn thương sau đốt của bệnh nhân ngày càng to dần. Khi tới bệnh viện, vết loét rộng tới hơn 1cm, chảy máu, rất khó đi lại.
"Bác sĩ da liễu khi nhìn tổn thương bằng mắt thường, không cần dùng máy cũng biết chính xác đó là ung thư hắc tố", Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Nguyệt Minh, Giám đốc Trung tâm thử nghiệm lâm sàng, Bệnh viện Da liễu Trung ương, chia sẻ. Với tổn thương ung thư tưởng là nốt ruồi này, càng đốt sâu, càng loét hơn, chảy máu, không thể liền được.
Đáng tiếc, ung thư hắc tố di căn rất nhanh bởi tế bào ung thư bị "kích thích" khi bị đốt, nhanh chóng "chui" vào mạch máu và lan tỏa khắp nơi, không chỉ ở bàn chân. Do đó, bệnh nhân không những có nguy cơ bị cắt cả bàn chân mà còn phải nạo vét hạch vị trí cao, phối hợp hóa chất, trị liệu...
Ca bệnh ung thư da này được Tiến sĩ Minh chia sẻ bên lề Hội nghị Da liễu toàn quốc thường niên 2023. Nữ bác sĩ nhận định số bệnh nhân ung thư da tăng tương đối rõ rệt. Một nghiên cứu của bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương trong 6 năm (từ 2017-2022) cho thấy có 1.133 bệnh nhân ung thư da điều trị nội trú tại cơ sở y tế này. Gần 70% trong số đó là bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào đáy (riêng 3 năm 2020-2022 có 407 ca).
Theo các bác sĩ, ung thư da có xu hướng trẻ hóa, nhiều thanh niên chỉ mới 20-30 tuổi đã mắc căn bệnh trước đây thường gặp ở trung niên. Thậm chí, không ít trường hợp cùng lúc bị nhiều loại ung thư trên cùng một nền da.
Bác sĩ Minh cũng cho biết so với trước đây số bệnh nhân hiện phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm nhiều hơn nhưng trong một nghiên cứu của viện này, hơn 50% ca ung thư da đã ở giai đoạn muộn tại thời điểm phát hiện, chẩn đoán.
"Bệnh nhân thấy vết loét thấy lâu liền, chảy máu ở nốt ruồi, vết trợt trên tổn thương cũ… thì đến viện, nhưng khi đã có biểu hiện này, bệnh thường đã ở giai đoạn sau. Bởi ung thư da thường xuất hiện và tiến triển trong thời gian dài trước khi xuất hiện triệu chứng lâm sàng", theo bác sĩ Minh.
Ung thư da là gì?
Ung thư da là tình trạng các tế bào da phát triển ngoài tầm kiểm soát. Đây là căn bệnh phổ biến và có xu hướng thường xuyên hơn ở những người da trắng. Người da đen và da màu có tỷ lệ mắc phải ít hơn.
Tỷ lệ mắc ung thư da ác tính có liên quan chủ yếu đến việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc có tiền sử bị cháy nắng. Đây là các yếu tố, nguy cơ có thể thay đổi, điều quan trọng là mỗi cá nhân nên sớm nhận thức việc phòng ngừa để tránh mắc phải căn bệnh này.
Các loại ung thư da
Có nhiều lớp da nhưng lớp biểu bì (lớp trên hoặc lớp ngoài) và lớp hạ bì (lớp dưới hoặc lớp trong) là hai lớp chính. Lớp biểu bì được tạo thành từ 3 loại tế bào. (2)
Tế bào vảy: là lớp rất mỏng và có dạng phẳng tạo thành lớp trên cùng của biểu bì.
Tế bào đáy: là lớp có dạng tròn và nằm dưới tế bào vảy.
Tế bào hắc tố: Đây là các tế bào tạo ra hắc tố, nằm ở phần dưới của lớp biểu bì. Melanin là các sắc tố làm cho da có màu sắc khác nhau. Các tế bào hắc tố sẽ tạo ra nhiều sắc tố hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Càng nhiều sắc tố thì da càng có màu sẫm hơn.
BS.CKII Ngô Trường Sơn – Phó trưởng khoa Ung bướu, BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết, ung thư da bắt đầu tại lớp da nào thì sẽ được đặt theo tên của lớp da đó. Có hai loại ung thư da: ung thư da không hắc tố và ung thư da hắc tố.
Ung thư da không hắc tố
Ung thư da không hắc tố là loại ung thư da không phải u hắc tố ác tính. Ung thư da không hắc tố gồm ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư biểu mô tế bào đáy. (3)
Ung thư biểu mô tế bào vảy: Ung thư tế bào vảy là loại ung thư ảnh hưởng đến các tế bào nằm ở bên ngoài cùng của lớp biểu bì, hoặc màng nhầy, hoặc phổi. Khi ung thư hình thành trên da thì được gọi là ung thư da tế bào vảy.
Ung thư biểu mô tế bào đáy: Là loại ung thư bắt đầu từ các tế bào đáy của da.
Ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư biểu mô tế bào đáy là hai loại ung thư da phổ biến nhất, xuất phát lần lượt ở lớp đáy và lớp vảy của da.
Loại ung thư này này hiếm khi gây tử vong nhưng điều trị bằng phẫu thuật thường gây đau và biến dạng bề mặt da.
Ung thư da không hắc tố thường xảy ra nhất trên các bộ phận của cơ thể hay tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như tai, mặt, cổ và cánh tay. Điều này cho thấy rằng việc tiếp xúc với bức xạ UV trong thời gian dài, lặp đi lặp lại là một yếu tố nguyên nhân chính.
Ở một số quốc gia, có thể thấy mối quan hệ rõ ràng giữa tỷ lệ mắc ung thư da không phải u hắc tố ác tính ngày càng tăng, tức là mức độ bức xạ tia cực tím cao hơn.
Ung thư da hắc tố ác tính
Đây là loại ung thư da bắt đầu từ các tế bào hắc tố. Trong tất cả các loại ung thư da, ung thư hắc tố gây ra nhiều ca tử vong nhất vì có xu hướng lan sang các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm cả các cơ quan quan trọng.
Việc chẩn đoán loại ung thư này có nhiều khả năng chính xác hơn so với ung thư da không hắc tố.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng nguy cơ mắc khối u ác tính tương quan với các đặc điểm di truyền và cá nhân cũng như hành vi tiếp xúc với tia cực tím.
Các loại ung thư da ít gặp khác
Ung thư da tế bào Merkel: Loại ung thư này hình thành do sự phát triển quá mức của các tế bào Merkel. Đây là loại ung thư hiếm gặp và rất nguy hiểm, vì tốc độ di căn diễn ra rất nhanh.
Ung thư hạch da: Ung thư hình thành khi các tế bào bạch cầu trên da phát triển bất thường. Tế bào bạch cầu hoạt động bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng và bệnh lý, thuộc một phần của hệ miễn dịch.
Kaposi sarcoma: Đây là khối u da ác tính hầu như không bộc lộ triệu chứng trong giai đoạn sớm. Khi di căn có thể gây ra các khối u hoặc mảng da màu nâu, đỏ hoặc tím. Các triệu chứng thường xuất hiện ở mặt, chân tay hoặc cơ quan sinh dục và các hạch bạch huyết.
Dày sừng actin: Là một loại tiền ung thư da thuộc dạng biểu mô tế bào vảy. Có thể tiến triển thành ác tính nếu không được can thiệp và quản lý kịp thời. Mảng da nhỏ có màu hồng, đỏ hoặc nâu là các triệu chứng thường gặp của ung thư da.
Nguồn: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Nữ tiếp viên hàng không mắc ung thư do nhiễm bức xạ vũ trụ từ những chuyến bay đường dài
Cô gái này làm tiếp viên hàng không từ năm 1995 - 2021, dành gần 1.022 giờ trên máy bay mỗi năm. Một nửa thời gian được dành cho các chuyến bay đường dài.
