Những cách đơn giản để phòng tránh bệnh heo gạo lây sang người

Bệnh heo gạo đang là nỗi lo của người tiêu dùng, khi năm 2018 Viện Sốt rét- Ký sinh trùng- Côn trùng TP.HCM đã phát hiện hơn 100 người bị nhiễm sán heo ở Bình Phước và gần đây nhất là vụ nhiễm sán heo xảy ra trên người tại tỉnh Bắc Ninh.

Do đó để phòng tránh hiệu quả việc bệnh heo gạo lây sang người, theo Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP. HCM, người tiêu dùng cần nắm rõ và hiểu đúng về bệnh heo gạo này.

Theo đó, thông tin từ Phòng quản lý chất lượng thực phẩm thuộc BQL ATTP cho biết: Bệnh heo gạo (Cysticercus cellulosae) là bệnh gây ra bởi ấu trùng của sán dây heo (Taenia solium). Thông thường loại sán này trưởng thành, gây bệnh cho người luôn ký sinh tại ruột non của cơ thể người. Nhưng do quá trình phát triển trong cơ thể người đôi khi diễn ra không thành một chu kỳ hoàn chỉnh (trứng sán- ấu trùng- sán dây), nên có hiện tượng trứng sán- ấu trùng, một số ấu trùng này di chuyển lạc chỗ, gây bệnh ở các cơ quan như não, cơ, mô dưới da,... (không phải trong lòng ruột non), đồng thời ấu trùng này phát triển đi vào ngõ cụt và không thể thành sán trưởng thành.

Vì sao con người bị nhiễm sán từ heo gạo?

Theo BQL ATTP, người nhiễm sán gạo heo bằng hai cách:

Thứ nhất là người ăn phải thịt heo có ấu trùng (Cysticercus cellulosae) không nấu chín đến dạ dày ruột dưới tác dụng của các men tiêu hóa đầu sán được phóng thích, lộn đầu ra ngoài bám vào niêm mạc ruột và phát triển thành sán trưởng thành sau 8-10 tuần.

[Những cách đơn giản để phòng tránh bệnh heo gạo lây sang người - ảnh 1]

Vô tình nuốt trứng sán trong rau sống... cũng khiến con người bị nhiễm sán. Ảnh minh họa: Internet

Thứ hai là vô tình nuốt trứng sán có trong thức ăn, rau sống, nước uống hay tay có nhiễm trứng sán đưa vào miệng đến dạ dày ruột, phôi được phóng thích, chui qua niêm mạc vào vách ruột, theo đường máu đến các cơ quan trong cơ thể và ký sinh tại đây. Các vị trí ký sinh có thể là mắt, não, mô dưới da.

Cách phòng tránh

Việc phòng tránh bệnh sán nói chung và bệnh heo gạo nói riêng, người tiêu dùng nên đảm bảo nguyên tắc ăn uống hợp vệ sinh. Theo đó:

- Cần rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với môi trường không hợp vệ sinh.

- Không ăn thịt heo bị bệnh gạo. Quản lý và xử lý tốt nguồn chất thải (phân) của người và gia súc.

- Không nên ăn tiết canh, sản phẩm thịt heo chưa được nấu chín kỹ. Cần rửa sạch các loại rau ăn sống.

- Không mua và sử dụng thực phẩm không có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, điều kiện bày bán không bảo đảm vệ sinh.

- Khuyến khích lựa chọn và sử dụng các sản phẩm thịt heo đã được các cơ quan quản lý nhà nước chứng nhận đạt thực phẩm an toàn như: VietGAP, GloabalGAP, HACCP, thực phẩm thuộc chuỗi thực phẩm an toàn... hoặc sản phẩm có tem truy xuất.

Theo BS Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa nhiễm thần kinh BV Nhi Đồng 1 (TP.HCM), hầu hết các loại sán đều có thể được điều trị bằng cách đơn giản là uống thuốc xổ giun.

Để phòng giun sán nói chung, không riêng gì sán lợn thì cần ăn sạch, uống sạch, ăn chín uống sôi, xổ giun định kỳ, bỏ thói quen ăn đồ tái sống, ăn rau không sạch, thực phẩm không an toàn. Con nít hay ôm chó ôm mèo, hôn hít hoặc hay bò dưới đất sẽ rất dễ nhiễm giun sán. Do đó, hiện tại, một số nhà trẻ đã cho trẻ xổ giun định kỳ mỗi năm hai lần.

Chú ý các dấu hiệu của trẻ khi nhiễm sán lợn thường là đi ra sán có thể nhìn thấy hoặc nếu bị nhiễm sán lâu rồi, trẻ có thể bị sụt cân, suy dinh dưỡng, còn sán chui lên não có thể gây co giật, hôn mê. Nếu nghi ngờ trẻ nhiễm sán thì chỉ cần cho uống thuốc xổ giun.