Người mắc bệnh sán lợn có thể gây bệnh cho lợn

Theo Ban Quản lý an toàn thực phẩm TP.HCM, bệnh sán lợn hay bệnh lợn gạo có tên khoa học Cysticercus cellulosae là bệnh gây ra bởi ấu trùng của sán dây lợn, có tên khoa học Taenia solium. Thông thường loại sán này trưởng thành, gây bệnh cho người luôn ký sinh tại ruột non của cơ thể người. Nhưng do quá trình phát triển trong cơ thể người đôi khi diễn ra không thành một chu kỳ hoàn chỉnh, nên có hiện tượng trứng sán lột vỏ thành ấu trùng, một số ấu trùng di chuyển lạc chỗ, gây bệnh ở các cơ quan như não, cơ, mô dưới da... (không phải trong lòng ruột non), đồng thời ấu trùng phát triển đi vào ngõ cụt và không thể thành sán trưởng thành.

Tuy nhiên, theo PGS-TS Phạm Khánh Phong Lan - Trưởng ban Quản lý an toàn thực phẩm TP.HCM, việc lợn bị nhiễm sán gạo là do lợn ăn uống phải trứng sán từ môi trường bị ô nhiễm bởi phân của người bị bệnh sán lợn. Khi đến dạ dày, trứng sán tiếp tục phát triển, bám chặt vào thành ruột non và gây viêm niêm mạc ruột. Sau đó, chúng thâm nhập vào đường máu và di chuyển đến mọi nơi trên cơ thể lợn. Những nơi mà chúng thích ứng để tồn tại là các cơ vân như: cơ lưỡi, cơ cổ, cơ mông, cơ liên sườn, tim, não, mắt, gan, lách, thận… Ở đó, chúng phát triển thành ấu trùng (cysticercus cellulosae).

Trong khi đó, người bị nhiễm sán lợn phần lớn là do ăn phải thịt lợn có ấu trùng (Cysticercus cellulosae) không nấu chín đến dạ dày ruột dưới tác dụng của các men tiêu hóa đầu sán được phóng thích, lộn đầu ra ngoài bám vào niêm mạc ruột và phát triển thành sán trưởng thành sau 8 đến 10 tuần.

Bệnh cạnh đó, cũng có những trường hợp người bị nhiễm sán lợn do vô tình nuốt trứng sán có trong thức ăn, rau sống, nước uống hay tay có nhiễm trứng sán đưa vào miệng đến dạ dày ruột, phôi được phóng thích, chui qua niêm mạc vào vách ruột, theo đường máu đến các cơ quan trong cơ thể và ký sinh tại đây. Các vị trí ký sinh có thể là mắt, não, mô dưới da.

“Vậy nguyên nhân chính gây ra bệnh nhiễm sán lợn ở người là do ăn uống không bảo đảm vệ sinh, không bảo đảm an toàn thực phẩm như ăn tiết canh, gỏi sống, rau sống, các loại đồ ăn, thức uống chưa được đun sôi, nấu kỹ, đặc biệt là sử dụng thịt heo bị nhiễm sán heo”, bà Lan nói.

Để phòng tránh hiệu quả bệnh heo gạo lây sang người, bà Lan khuyến cáo người tiêu dùng, đặc biệt là các bậc phụ huynh cần hiểu rõ và đúng để phòng tránh bệnh cho con em mình.

“Để phòng chống bệnh sán nói chung và bệnh lợn gạo nói riêng, con người cần bảo đảm ăn uống hợp vệ sinh, rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, không ăn thịt lợn bị bệnh gạo, không nên ăn tiết canh, sản phẩm thịt lợn chưa được nấu chín kỹ, cần rửa sạch các loại rau ăn sống. Tuyệt đối không mua và sử dụng thực phẩm không có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, điều kiện bày bán không bảo đảm vệ sinh”, bà Lan chia sẻ.

Bà Lan cũng khuyến khích mọi người lựa chọn và sử dụng các sản phẩm thịt heo đã được các cơ quan quản lý nhà nước chứng nhận đạt thực phẩm an toàn như VietGAP, GloabalGAP, HACCP, thực phẩm thuộc chuỗi thực phẩm an toàn... (đã được kiểm soát từ khâu nuôi, giết mổ và kinh doanh) hoặc sản phẩm có tem truy xuất (để biết nguồn gốc heo từ trại có an toàn với dịch bệnh hay không).