Để tỉnh táo và làm việc hiệu quả hơn trong một ngày dài, chúng ta thường chọn cách nghỉ trưa, ngủ một giấc ngắn hoặc đơn giản là uống một tách cà phê.
Bên cạnh đó, nhiều người chọn cách uống cà phê trước khi ngủ để khi thức dậy tỉnh táo và tăng năng suất làm việc hơn.
Từ những năm 1990, các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu về việc uống cà phê trước khi có một giấc ngủ ngắn có hiệu quả hay không. Trong một nghiên cứu, 12 tình nguyện viên bị thiếu ngủ đã uống 12 cốc cà phê lớn, 5 phút sau đó được ngủ 15 phút. Tiếp đến, họ làm một số bài kiểm tra lái xe thử để xem xét độ tỉnh táo.
Kết quả cho thấy, mặc dù uống cà phê không ngủ trưa giúp họ lái xe tỉnh táo nhưng nếu kết hợp hai điều này lại, hiệu quả sẽ tăng cao hơn. Những người uống cà phê trước khi ngủ trưa ít có khả năng chạy ra khỏi làn đường của họ hơn so với khi họ uống cà phê không ngủ trưa.
Thuật ngữ “coffee nap” ra đời từ đó. Tuy nhiên, lượng cà phê cần nạp bao nhiêu là tốt cho một giấc ngủ trưa và nếu uống quá nhiều cà phê có phản tác dụng không?
“Coffee nap” hoạt động như thế nào?
Quá trình cơ thể xử lý chất caffeine bắt đầu từ dạ dày. Caffeine sẽ ở trong dạ dày một khoảng thời gian ngắn trước khi di chuyển đến ruột non. Chính từ đây, caffeine được hấp thụ và phân bố khắp cơ thể trong vòng 45 phút.
Tuy nhiên, caffeine sẽ “phát huy” tác dụng sớm hơn chỉ trong 30 phút sau khi uống. Do đó, uống một ly cà phê ngay trước khi ngủ trong vòng 15 phút sẽ không ảnh hưởng đến giấc ngủ ngắn vì cơ thể bạn vẫn chưa bị tác động bởi caffeine.
Khi thức dậy, bạn sẽ cảm thấy bị ảnh hưởng bởi caffeine trong nhiều giờ sau đó. Mặc dù chất caffeine bị phá vỡ trong gan, một nửa trong số đó vẫn còn trong máu khoảng bốn đến năm giờ sau khi uống một lượng cà phê vừa phải (tương đương với hai ly lớn cà phê pha).
Như vậy có thể hiểu, nếu lượng caffeine trong cơ thể càng nhiều thì cơ thể phải mất nhiều thời gian hơn để loại bỏ, và nếu ngủ sau khi uống cà phê quá lâu, bạn sẽ bị ảnh hưởng bởi caffeine gây khó ngủ.
Uống bao nhiêu cà phê là “an toàn”?
Về mặt tiêu thụ caffeine, 300 đến 500mg (tương đương với hai hoặc ba tách cà phê pha) là khá an toàn. Khi đó, khoảng 70% caffeine sẽ chuyển thành chất paraxanthine không gây độc cho cơ thể. Ngược lại, tiêu thụ hơn 500mg caffeine có thể gây ra một số triệu chứng như lo âu, dễ cáu gắt, bồn chồn, run sợ và tăng lượng nước tiểu.
Ngoài ra, chúng ta rất dễ tiêu thụ nhiều caffeine hơn lượng cho phép mỗi ngày, vì caffeine có mặt trong nhiều đồ uống bày bán ở các cửa hàng (như nước tăng lực...) và các loại thuốc mua tự do (như Panadol Extra…).
Vì vậy, bạn cần đọc nhãn sản phẩm để nắm rõ thành phần caffeine nhằm kiểm soát lượng caffeine của mình. Mặt khác, nếu đã dùng quá nhiều caffeine và muốn dừng lại đột ngột, bạn có thể trải qua cơn nhức đầu, chóng buồn ngủ và thiếu tỉnh táo.
Uống cà phê trước khi có giấc ngủ ngắn có bù được sự thiếu ngủ?
Mặc dù uống cà phê trước khi ngủ ngắn sẽ làm bạn tỉnh táo một vài giờ, nhưng đó không phải là cách tốt nhất cho những giấc ngủ bù. Ngủ đủ giấc là giải pháp tốt nhất cho sự tỉnh táo, hiệu quả và năng suất làm việc, vì giấc ngủ rất quan trọng cho một loạt các chức năng não và cơ thể. Ngủ đủ giấc cũng làm giảm nguy cơ tai nạn xe hơi, tăng cân, béo phì, tiểu đường và trầm cảm.