Chất béo trung tính ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào?

Hãy cùng tìm hiểu thêm về chất béo trung tính, bao gồm nguyên nhân gây ra mức chất béo trung tính cao và cách giảm chúng để cơ thể luôn khỏe mạnh và phòng chống được các loại bệnh tiềm ẩn khác.

Chất béo trung tính là gì?

Khi bạn ăn, lượng calo, đường và rượu ngay lập tức sẽ được chuyển hóa thành chất béo trung tính và được lưu trữ trong các tế bào mỡ. Khi bạn cần năng lượng, các hormone sẽ giải phóng chất béo trung tính để sử dụng.

Nếu bạn thường tiêu thụ nhiều thực phẩm có hàm lượng carbohydrate cao hơn mức cần để đốt cháy, bạn có thể có mức chất béo trung tính cao.

Mức độ chất béo trung tính cao (tăng triglyceride máu) được coi là một yếu tố nguy cơ cao gây thu hẹp động mạch (xơ vữa động mạch), có thể dẫn đến đột quỵ, đau tim và bệnh động mạch ngoại vi (PAD). Nếu mức chất béo trung tính của bạn cao, bạn có thể có nguy cơ cao bị viêm tụy (viêm tuyến tụy) và bệnh gan.

Triglyceride và cholesterol

Triglyceride và cholesterol đều được tạo ra ở gan và lưu thông trong máu sau khi bạn nạp thức ăn vào cơ thể. Mặc dù có những điểm giống nhau nhưng chúng có các chức năng khác nhau:

• Triglyceride là một loại chất béo hoặc lipid dự trữ lượng calo không sử dụng.
• Cholesterol là một lipoprotein được sử dụng để xây dựng tế bào, sản xuất một số hoóc-môn và tạo ra vitamin D.

Nguyên nhân và nguy cơ của mức chất béo trung tính cao là gì?

Mức chất béo trung tính của bạn có thể cao dựa trên các yếu tố như:

• Có tiền sử gia đình bị cholesterol cao
• Uống rượu quá mức
• Có chế độ ăn nhiều đường và carbohydrate đơn
• Thừa cân hoặc béo phì
• Mắc bệnh tiểu đường
• Bị bệnh gan hoặc thận
• Bị huyết áp cao
• Dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc lợi tiểu, hormone, corticosteroid hoặc thuốc chẹn beta
• Trải qua thời kỳ mãn kinh
• Hút thuốc
• Bị bệnh tuyến giáp

Mức triglyceride cao hơn bình thường có thể làm tăng nguy cơ bị xơ cứng động mạch (cứng động mạch hoặc dày thành động mạch), đau tim, đột quỵ và bệnh tim. Nếu mức chất béo trung tính của bạn cao, bạn có thể có nguy cơ bị viêm tụy cấp và bệnh gan.

Liều dùng

Bác sĩ có thể đề nghị các loại thuốc kê đơn để điều trị mức chất béo trung tính cao. Một số loại thuốc này bao gồm:

• Statin, chẳng hạn như rosuvastatin canxi (Crestor) và atorvastatin canxi (Lipitor)
• Fibrat, chẳng hạn như gemfibrozil (Lopid) và fenofibrate (Tricor, Fenoglide)
• Chất ức chế hấp thụ cholesterol
• Axit nicotinic (vitamin B3)
• Chất ức chế PCSK9 (thuốc điều trị cholesterol cao trong máu)

Kiểm soát chất béo trung tính cao bằng cách thay đổi lối sống

Ba cách chính để giảm mức chất béo trung tính cao là: ăn một chế độ ăn uống bổ dưỡng, tập thể dục nhịp điệu thường xuyên và duy trì cân nặng vừa phải.

Các lựa chọn lối sống lành mạnh giúp giảm mức chất béo trung tính cao bao gồm:

• Chế độ ăn: Tránh các loại carbohydrate, chẳng hạn như đường và thực phẩm làm từ bột mì trắng hoặc đường fructose, chất béo chuyển hóa và thực phẩm có dầu hoặc chất béo hydro hóa. Thay vì chất béo có trong thịt, hãy chọn chất béo có nguồn gốc thực vật, chẳng hạn như dầu ô liu và dầu hạt cải. Thay thế thịt đỏ bằng cá có nhiều axit béo omega-3, chẳng hạn như cá thu hoặc cá hồi. Hạn chế hoặc tránh uống rượu vì rượu có nhiều calo và đường.
• Tập thể dục: Hàng tuần bạn nên tập thể dục nhịp điệu cường độ trung bình tối thiểu 150 phút mỗi tuần. Đó là 30 phút tập thể dục, 5 ngày một tuần hoặc 75 phút trải nghiệm aerobic mạnh mẽ mỗi tuần.
• Duy trì cân nặng: Bởi vì lượng calo thừa được chuyển hóa thành chất béo trung tính và được lưu trữ dưới dạng chất béo, nếu bạn giảm lượng calo của mình, bạn sẽ giảm được chất béo trung tính. Mục tiêu và duy trì cân nặng vừa phải với chế độ ăn uống và tập thể dục.

Các thay đổi lối sống khác để giúp giảm chất béo trung tính bao gồm: kiểm soát huyết áp cao và bệnh tiểu đường, ngủ đủ giấc, quản lý căng thẳng, bỏ hút thuốc

Mức chất béo trung tính thấp có phải là nguyên nhân đáng lo ngại?

Mức chất béo trung tính thấp thường không phải là nguyên nhân đáng lo ngại vì chưa có báo cáo nào liên quan đến vấn đề này. Mức chất béo trung tính thấp hơn bình thường, chẳng hạn như dưới 150 mg/dL có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn đang theo một chế độ ăn uống ít chất béo, một chế độ ăn uống bổ dưỡng, hay một chế độ ăn kiêng bao gồm việc nhịn ăn.

Mức chất béo trung tính thấp cũng có thể là dấu hiệu của một tình trạng cơ bản, chẳng hạn như suy dinh dưỡng hoặc kém hấp thu, nhưng những tình trạng này thường được xác định và chẩn đoán bằng các triệu chứng khác.

Khi nào bạn nên gặp bác sĩ?

Mức chất béo trung tính cao thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào và thường được phát hiện khi bác sĩ yêu cầu xét nghiệm máu.

Nếu bạn không có các yếu tố nguy cơ cao, bao gồm tình trạng sức khỏe và một số yếu tố khác, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm lipit máu vài năm một lần để kiểm tra mức cholesterol và chất béo trung tính.

Nếu kết quả lipid máu trên mức triglyceride bình thường, bác sĩ có thể đề nghị thay đổi lối sống tập trung vào chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục. Nếu chế độ ăn kiêng và tập thể dục không mang lại hiệu quả mong muốn, họ có thể đề nghị dùng thuốc như statin hoặc fibrat.

Nếu bảng xét nghiệm lipid máu có mức triglyceride cao, bác sĩ có thể sẽ khuyến nghị thay đổi lối sống, chẳng hạn như tập thể dục và theo chế độ ăn ít carbohydrate đơn, chất béo chuyển hóa và thực phẩm có dầu hoặc chất béo hydro hóa.

Thông thường, những thay đổi lối sống này sẽ cải thiện sức khỏe tổng thể của bạn và giảm mức chất béo trung tính trong cơ thể.

Theo Healthline