Đề xuất tăng tiền lương tính đóng BHXH bắt buộc để hưởng lương hưu cao hơn

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang lấy ý kiến dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) với nhiều nội dung, trong đó những nội dung liên quan đến tham gia BHXH thu hút nhiều sự quan tâm của người lao động. Bên cạnh những đề xuất về phương án rút BHXH 1 lần hay chế độ thai sản khi tham giao BHXH tự nguyện, đề xuất về mức đóng BHXH để hưởng lương hưu là nội dung được quan tâm hơn cả.

Theo đó, về tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, Bộ đề xuất hai phương án như sau:

* Phương án 01:

Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là tiền lương tháng bao gồm mức lương và phụ cấp lương, các khoản bổ sung khác được xác định bằng mức tiền cụ thể ghi trong hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật lao động. 

Đây là phương án như quy định hiện hành. Theo phương án này, mức lương, phụ cấp và các khoản bổ sung khác đều đã xác định từ trước. Những khoản biến động trong quá trình làm việc của lao động chưa được tính đóng.

* Phương án 02:

Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là tiền lương tháng bao gồm mức lương và phụ cấp lương, các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật lao động.

Theo phương án này, tiền được tính đóng bao gồm cả khoản xác định được trước lẫn biến động trong quá trình làm việc của lao động.

Như vậy, với phương án này, nền tiền lương đóng BHXH của người lao động sẽ được nâng lên, như vậy mức lương hưu sau này được hưởng cũng sẽ cao hơn.

Trong bối cảnh tỷ lệ rút BHXH 1 lần ngày càng tăng theo các năm, gây ra nhiều lo ngại về đảm bảo an sinh xã hội trong tương lai, những đề xuất về mức đóng BHXH để hưởng lương hưu là cực kỳ cần thiết để phần nào hạn chế tình trạng này.

Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH không bao gồm tiền thưởng, các khoản hỗ trợ và trợ cấp khác không liên quan đến thực hiện công việc hoặc chức danh trong hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật lao động.

Sau năm 2016, tức thời điểm Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 chính thức có hiệu lực, mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH tăng không đáng kể, chỉ tăng theo sự điều chỉnh mức tăng tiền lương tối thiểu vùng hằng năm.

Đặc biệt tại các doanh nghiệp, mặc dù Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và các văn bản quy phạm pháp luật đã hướng dẫn chi tiết mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH nhưng ở một số doanh nghiệp vẫn tồn tại 3 loại thu nhập.

Thu nhập này bao gồm: Thu nhập để làm căn cứ đóng BHXH; thu nhập để doanh nghiệp thực hiện quyết toán và thu nhập thực tế chi trả cho người lao động.

Đáng chú ý là thu nhập để làm căn cứ đóng BHXH luôn ở mức thấp nhất (bằng mức lương tối thiểu vùng, cộng 7% đối với lao động đã qua đào tạo nghề và cộng thêm 3% hoặc 7% đối với lao động làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm). Điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến mức hưởng các chế độ BHXH, đặc biệt là mức hưởng lương hưu khi về già.

Ngoài ra, dự thảo luật cũng nêu rõ, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất bằng 2 triệu đồng; tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc cao nhất bằng 36 triệu đồng. Chính phủ quy định việc điều chỉnh tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc cao nhất trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế.

Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) được lấy ý kiến nhân dân đến tháng 4, dự kiến trình Chính phủ vào tháng 6, trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp Quốc hội tháng 10/2023 và thông qua tại kỳ họp giữa năm 2024.