Nghiên cứu phát hiện mối liên hệ bất ngờ giữa những bà mẹ sống thọ trăm tuổi và những người con sống lâu, nhưng gen tốt chưa phải là tất cả

Có lẽ, mối liên kết giữa mẹ và con gái không chỉ ở mặt tình cảm. Theo một nghiên cứu mới đây, hành trình "già đi" của một bà mẹ có thể phần nào đó dự đoán tương lai tuổi thọ của con cái họ, chẳng hạn như khả năng sống đến 90 tuổi mà không gặp vấn đề gì nghiêm trọng về sức khỏe.

Trong một báo cáo được công bố gần đây trên tạp chí Age and Ageing, các nhà nghiên cứu tại Trường Y thuộc Đại học California San Diego đã phân tích dữ liệu thu thập trong khoảng 20 năm từ 22.735 phụ nữ tuổi trung niên. Họ phát hiện ra rằng nhiều phụ nữ có thêm 25% sống qua tuổi 90 mà không gặp các bệnh mãn tính (chẳng hạn như bệnh tim, ung thư hoặc tiểu đường) nếu mẹ của họ cũng từng trường thọ như vậy.

Nếu cả bố và mẹ đều duy trì được sức khỏe đến tuổi 90 thì con gái của họ có tới 38% khả năng cũng làm được điều tương tự. Tuy nhiên, nếu chỉ có mỗi người cha sống tới tuổi 90 thì xác suất này không tồn tại. Nghiên cứu cũng không xem xét ảnh hưởng lên con trai.

Gen tốt có thể giúp trường thọ

Mặc dù nghiên cứu không xét đến nguyên nhân một số người sống lâu hơn những người khác, nhưng phát hiện của nghiên cứu cũng cho thấy các gen tốt góp phần kéo dài tuổi thọ.

"Tôi không biết tuổi thọ của người mẹ và tuổi thọ của chính bệnh nhân có liên quan với nhau như thế nào, nhưng tôi đã đoán rằng chúng có liên quan vì các bệnh phổ biến như tiểu đường, tim mạch và ung thư đều có tính di truyền," Tiến sĩ Orli Etingin, giám đốc y tế của Trung tâm Y tế Phụ nữ Iris Cantor tại NewYork-Presbyterian và Weill Cornell Medicine cho biết.

Bà nói thêm: "Nếu một người không có một số gen nhất định, người đó sẽ có nhiều khả năng sống lâu hơn, giống như cha mẹ họ".

Ngoài gen, môi trường nơi bạn lớn lên và lối sống cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tuổi thọ. Ví dụ, nếu bạn được nuôi dưỡng bởi bậc cha mẹ thích nấu những bữa ăn bổ dưỡng và tập thể dục thường xuyên, bạn sẽ có được lợi thế sức khỏe từ thời thơ ấu và có nhiều khả năng tiếp tục duy trì những thói quen tốt đó khi trưởng thành, Etingin cho biết.

Tuy nhiên, việc nghiên cứu không chỉ ra được mối liên hệ giữa tuổi thọ của người cha và của con gái là gợi ý cho rằng gen có thể ảnh hưởng mạnh mẽ hơn đến tuổi thọ so với những thói quen được cha mẹ truyền cho con cái.

Etingin nói: "Môi trường được quyết định bởi cả cha và mẹ. Không ai có thể khẳng định rằng cha hay mẹ mới là người có sức ảnh hưởng lớn hơn người còn lại."

Biểu sinh và những điều cần biết

"Ngày xưa chúng ta quan niệm di truyền là di truyền, môi trường là môi trường. Giờ đây chúng ta biết chúng giao nhau trong cái gọi là biểu sinh," Tiến sĩ Sandra Kaufmann, trưởng khoa gây mê tại Bệnh viện nhi Joe DiMaggio cho biết. Kaufmann cũng cho biết môi trường và lối sống, cũng như thời gian bạn ở trong bụng mẹ, đều có thể thay đổi cấu trúc biểu sinh của bạn.

"Những gì người mẹ làm trước khi mang thai và trong khi mang thai sẽ quyết định việc mã hóa biểu sinh ở thai nhi. Đó là một cách thức ảnh hưởng khác từ người mẹ," cô nói.

Tuy nhiên nghiên cứu cho thấy rằng một số hoạt động và lối sống tích cực có thể tác động đến DNA. Một nghiên cứu cho thấy thực hành thiền chánh niệm có thể có tác động tích cực đến các gen gây chứng viêm và đau. Nghiên cứu khác cho thấy gen có thể bị thay đổi chỉ do ngủ không đủ giấc.

Như vậy, dù chúng ta không thể lựa chọn loại gen mình được sinh ra, chúng ta có thể xây dựng lối sống lành mạnh (như ăn thực phẩm lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, tránh hút thuốc và thường xuyên thăm khám bác sĩ) trong suốt cuộc đời để tự xây dựng sự trường thọ cho bản thân, không cần phải bận tâm về tuổi thọ của người đã sinh ra mình.

"Thông điệp cần ghi nhớ là bạn không thể thay đổi gen, ít nhất là ở thời điểm hiện tại", cô nói. "Thay vào đó hãy dành nhiều thời gian vào việc xây dựng một lối sống lành mạnh."