Chuyên gia y tế bày tỏ lo ngại thách thức từ biến thể phụ của Omicron

Tại châu Âu, các ca mắc Covid-19 ở Vương quốc Anh, Đức, Hà Lan và các quốc gia khác đang tăng lên do biến thể phụ BA.2 siêu lây nhiễm của chủng Omicron (còn gọi là "Omicron tàng hình") .

Ảnh minh họa. Nguồn: AP

Bên cạnh đó, tỷ lệ số ca mắc Covid-19 do biến thể BA.2 cũng tăng mạnh ở Mỹ. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) hiện ước tính khoảng 35% số ca mắc mới là do biến thể phụ này. Hiện tại, Mỹ đã dỡ bỏ một số hạn chế chung và không một tiểu bang nào bắt buộc người dân phải đeo khẩu trang, mặc dù các khuyến cáo đeo khẩu trang vẫn yêu cầu tại sân bay, phương tiện giao thông công cộng, bệnh viện, viện dưỡng lão và một số trường học hay nơi làm việc.

Vậy biến thể phụ BA.2 đang nguy hiểm đến mức nào? Vaccine có hiệu quả đối với loại biến thể phụ này hay không?

Theo AP, do các ca nhiễm Covid-19 gia tăng ở các khu vực châu Á và châu Âu nên các nhà khoa học bày tỏ lo ngại phiên bản siêu lây nhiễm BA.2 của Omicron có thể sớm đẩy số ca mắc ở Mỹ tăng mạnh. Các chuyên gia cũng chú ý đến một loại đột biến khác là Delta-Omicron hiếm gặp. Hiện tại, loại đột biến này chưa đáng ngại nhưng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe nếu bị mắc phải. Theo Tiến sĩ Eric Topol, Người đứng đầu Viện Dịch thuật Nghiên cứu Scripps, Mỹ có thể chứng kiến số ca mắc tăng mạnh bởi biến thể phụ BA.2 trong vài tuần tới.

"Khó có thể tránh khỏi làn sóng BA.2 mới ở Mỹ", ông Eric Topol lưu ý.

Lý do là gì? Sau khoảng 2 tháng kể từ khi số ca mắc Covid-19 giảm, các hạn chế về đại dịch đã được nới lỏng trên khắp nước Mỹ. Nhiều người dân đã bỏ khẩu trang và tham gia các hoạt động ăn uống tại nhà hàng hay tham gia các sự kiện tại nhà hát.

Dữ liệu gần đây nhất từ Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh Mỹ cũng cho thấy tỷ lệ số ca mắc do BA.2 đã tăng đáng kể. CDC báo cáo hôm 22/3 ghi nhận loại biến thể phụ chiếm khoảng 35% số ca mắc mới từ tuần trước.

Tiến sĩ Anthony Fauci, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm hàng đầu của Mỹ nhận định nước này có thể đối mặt với sự gia tăng số ca mắc tương tự với những gì châu Âu đang trải qua.

Theo Tiến sĩ Fauci, nước Anh cũng đang có "hoàn cảnh giống với chúng ta hiện nay". Đó là biến thể phụ BA.2. Trong khi Vương quốc Anh đã nới lỏng một số hạn chế như đeo khẩu trang, họ vẫn cảnh báo về khả năng suy giảm miễn dịch đối với những người đã tiêm vaccine hoặc từng mắc bệnh.

Bà Keri Althoff, nhà nghiên cứu tại Trường Y tế Công cộng thuộc Đại học Johns Hopkins cảnh báo số ca mắc mà CDC thống kê có thể thấp hơn con số thực tế vì một số người chưa từng xét nghiệm hoặc tự xét nghiệm tại nhà nhưng chưa báo cáo kết quả. Bà Keri Althoff cũng cho rằng không phải mọi ca mắc đều được giải trình tự gen để xác định biến thể.

Bà Keri Althoff lưu ý BA.2 có thể đã chiếm ưu thế trong số các ca mắc mới. Các nhà khoa học cũng gợi ý, lý do khiến biến thể này đang "thống trị" vì nó rất dễ lây lan so với biến thể Omicron ban đầu. Nghiên cứu cho biết loại biến thể phụ này có thể khiến người mệt mỏi ngay cả khi đã nhiễm biến thể Omciron cho dù bệnh không quá nặng.

Thận trọng trước biến thể phụ BA.2

Theo AP, vaccine có thể mang lại hiệu quả đối với biến thể phụ của Omicron nhưng vẫn có thể xảy ra các trường hợp tái nhiễm. Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng tỷ lệ tiêm chủng ở Mỹ thấp hơn ở Anh. Khoảng 74% trong số những người từ 12 tuổi trở lên đã tiêm chủng đầy đủ ở Mỹ trong khi tỷ lệ tiêm chủng ở Anh đạt 86%.

Tiến sĩ James Messer, người đứng đầu về ngành gen và các bệnh truyền nhiễm tại cơ sở y tế Houston Methodist, Anh cho rằng biến thể phụ BA.2 cho đến nay chỉ chiếm khoảng 1%-3% trong tổng số ca mắc mới ở hệ thống y tế của ông. Các trường hợp mắc mang loại biến thể phụ này đều được theo dõi chặt chẽ ở Anh. Ông Messer cũng cho rằng nên chú ý tới loại biến thể phụ BA.2 này. Nhiều nhà khoa học cũng đang nhắc đến loại biến thể mới "Deltacron" - sự kết hợp của hai chủng Delta và Omicron.

Đầu tháng này, bà Maria Van Kerkhove thuộc Tổ chức Y tế Thế giới cho biết số ca mắc loại biến thể "lai" này vẫn ở mức thấp tại Pháp, Hà Lan và Đan Mạch. Và hai nghiên cứu gần đây cũng chưa đánh giá được được hết và chỉ phát hiện số lượng ca rất ít ở Mỹ mắc loại biến thể này.

Bên cạnh đó, các nhà khoa học cũng nhận định vẫn chưa biết hết về loại biến thể "lai" này. Hiện không có bằng chứng chỉ ra mức độ bệnh nặng hay khả năng lây nhiễm sang nhiều người. Tiến sĩ Topol cũng nhận định hiện chưa có bằng chứng để chứng minh về khả năng lây lan của loại biến thể này.

Tiến sĩ Stuart Campbell Ray, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Johns Hopkins cho biết virus corona thường xáo trộn các đoạn gen. Với hai biến thể lưu hành cùng một lúc, mọi người có thể bị nhiễm cả hai loại biến thể và sau đó có khả năng xuất hiện "virus thế hệ con cháu".

Do nguy cơ sản sinh ra các đột biến mới của virus corona và sự gia tăng của BA.2, các chuyên gia khẳng định người dân nên tiêm phòng đầy đủ và tiếp tục đeo khẩu trang.

"Mọi người nên thận trọng. Dịch bệnh chưa thể kết thúc", ông Topol nhấn mạnh./.