Hình ảnh sóng thần ập vào Nhật Bản sau trận động đất mạnh 5,9 độ Richter xảy ra tại Thái Bình Dương

Theo thông tin từ Vietnam+ (VietnamPlus), sáng 24/9, nhiều cơn sóng thần đã xảy ra tại khu vực quần đảo phía Nam thủ đô Tokyo của Nhật Bản.

Theo Cơ quan Khí tượng Nhật Bản, sóng thần cao 50cm đã xảy ra tại đảo Hachijo lúc 8 giờ 58 (giờ địa phương, tức 6 giờ 58 cùng ngày, theo giờ Việt Nam). Ngoài ra, một con sóng cao 10cm cũng được ghi nhận tại đảo Miyake.

Trước đó, Cơ quan Khí tượng Nhật Bản cũng đã ban bố cảnh báo nguy cơ sóng thần đối với các quần đảo Izu và Ogasawara (phía Nam Nhật Bản), kêu gọi người dân tránh xa khu vực ven biển sau khi một trận động đất độ lớn 5,9 xảy ra ngoài khơi nước này trong sáng cùng ngày.

Trận động đất nêu trên xảy ra lúc 8 giờ 14 giờ địa phương (tức 6 giờ 14 cùng ngày theo giờ Việt Nam), với tâm chấn nằm ở biển gần đảo Torishima (thuộc quần đảo Izu) ở độ sâu 10km.

Hiện chưa có báo cáo về thương vong trong trận động đất này.

Theo thông tin từ báo Thanh Niên, theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), điểm khác biệt chính giữa sóng thần và sóng do gió là sóng thần di chuyển qua toàn bộ cột nước - từ đáy đại dương lên đến bề mặt đại dương, trong khi các loại sóng biển khác chỉ ảnh hưởng đến lớp gần bề mặt của đại dương.

Điều này là do cách chúng được tạo ra. Sóng được tạo ra do sự truyền năng lượng từ nguồn của chúng đến đại dương. Hầu hết các loại sóng biển khác được tạo ra do gió thổi trên mặt nước (sóng gió). Tuy nhiên, sóng thần được tạo ra do sự dịch chuyển lớn và đột ngột của đại dương, thường do động đất bên dưới hoặc gần đáy đại dương. Những nguồn này có thể tạo ra nhiều năng lượng hơn gió.

Sóng có 3 đặc điểm cơ bản gồm bước sóng (khoảng cách giữa hai đỉnh sóng), chu kỳ (thời gian giữa hai đỉnh sóng) và tốc độ.

Sóng gió có bước sóng ngắn, thường là 90-180 m trong khi sóng thần có bước sóng từ 500-1.000 km, do đó chu kỳ của mỗi con sóng có khi lên đến 2 giờ, trong khi sóng gió là khoảng 5-20 giây. Theo NOAA, con sóng có bước sóng càng dài thì khối lượng nước nó mang theo càng lớn. Tốc độ của sóng thần ở vùng nước sâu thường từ 800-1.000 km/giờ và khi vào gần bờ thì chậm lại còn 30-50 km/giờ. Tốc độ của sóng gió là 8-100 km/giờ.

Dù chiều cao đỉnh sóng có vẻ nhỏ hơn sóng bình thường nhưng sóng thần có thể dâng cao hơn và có sức phá hủy mạnh hơn khi ập vào bờ.

Khi vào vùng nước cạn hơn gần bờ, sóng thần chậm lại, bước sóng ngắn lại, chiều cao và độ dốc tăng lên.

Sóng gió có bước sóng ngắn hơn nên độ dốc của chúng thường khiến chúng vỡ ra tại bờ, mất năng lượng và rút nhanh chóng. Trong khi đó, năng lượng của sóng thần không mất đi nhanh và sóng thần thường không cuộn và vỡ như sóng gió. Do bước sóng dài nên sóng thần thường đạt đến độ dốc cần thiết để vỡ ra.

Cũng vì bước sóng dài nên khối lượng nước mang theo lớn và năng lượng sóng thần mang theo là rất lớn và nguy hiểm. Thay vì vỡ tan và rút nhanh tại bờ, sóng thần thường ập vào đất liền như một cơn lũ dâng nhanh và gây ngập các vùng trũng trước khi rút ra biển.